جمع از فعالان حقوق بشر تحت عنوان «اتحاد فعالان حقوق بشر» در بیانیهای با ابراز نگرانی جدی از اهداف «پنهان و آشکار» طرح «موزاییک» ملل متحد، گفتهاند که این طرح نه بر مبنای اراده مردم؛ بلکه با نقش اجرایی دفتر یوناما و با شرکت برخی از عناصر وابسته به تروریزم در منطقه پیش میرود.
این اتحاد فعالان حقوق بشر مدعی هستند که هدف این طرح، تسهیل برای مشروعیت طالبان است. این طرح «نه راه نجات، بلکه مسیر بازتولید بحران است».
در این بیانیه آمده است: «یوناما مشروعیت حقوقی و اخلاقی خود را از دست داده است. این دفتر با سقوط نظام جمهوری و به صحنه آمدن گروه تروریستی طالبان، مأموریتش به تسهیل کمکهای بشردوستانه تغییر یافت. اما در عمل، این دفتر به یکی از مجریان اصلی طرح سیاسی موزاییک تبدیل شده و به جای کمک به مردم، نقش تسهیلگر سیاسی برای گروه تروریستی طالبان را ایفا میکند.»
از طرفی هم اتحاد فعالان حقوق بشر میگوید که کرسی نمایندگی دائمی افغانستان در سازمان ملل متحد متعلق به مردم کشور است و مطرح کردن سپردن این کرسی به نماینده طالبان، به منزله شناسایی سیاسی و حقوقی این گروه است و پیامدهای فاجعهباری برای نظم بینالمللی، حقوق بشر، و امنیت جهانی دارد.
این فعالان تاکید میکنند: «طالبان نه تنها فاقد مشروعیت ملی اند، بلکه از اساس از مشروعیت حقوقی، سیاسی و اخلاقی نیز تهی هستند. هیچ طرحی برای آینده نمیتواند بر سازش با ترور، حذف زنان، سرکوب اقوام، خاموشسازی رسانهها و تبعید فعالان مدنی استوار باشد. طرح موزاییک، اگر بر چنین پایههایی ادامه یابد، به سازوکار مدیریت بحران نمیانجامد، بلکه به پروژهای برای تعمیق و تثبیت ظلم خواهد انجامید.»
در این بیانیه از سازمان ملل متحد و جامعه جهانی خواسته شده که صدای واقعی مردم افغانستان را بشنوند. اهمیت گذاشتن به «صدای تفنگ و ترور» برخلاف روحیۀ نظم بینالمللی و برخلاف فلسفه وجودی سازمان ملل متحد است. این سازمان باید مردمی که با ایستادگی، اعتراض مدنی، مهاجرتهای اجباری و تلاشهای روزمرهشان، راه آزادی، عدالت و کرامت را زنده نگه داشتهاند را نادیده نگرفته بر ارادۀ آنان حرمت قایل شود.
در این بیانیه همچنین آمده است که اتحاد فعالان حقوق بشر، در همکاری با همۀ جریانهای عدالتخواه و دموکراسیطلب، خواستار ایجاد روند شفاف، مشروع و مبتنی بر اراده مردم است؛ روندی که در آن هیچگونه نقش و جایگاهی برای طالبان و دیگر گروههای «تروریستی» در نظر گرفته نشود.
این در حالی است که پیش از این منابع به آمو گفتند که ملل متحد روی طرح موزاییک برای آینده افغانستان کار میکند و در حال جمعآوری دیدگاههای کشورهای منطقه و همسایه افغانستان، طرفهای ذیدخل در مسئله کشور بهشمول طالبان است.
به گفته منابع، در این طرح شش خواست کلیدی از سوی طالبان و جامعه جهانی مطرح شده است که تا کنون دیدگاهها در زمینه آن دستهبندی نشدهاند.
تشکیل حکومت فراگیر و همهشمول، مبارزه با هراسافکنی، تامین حقوق بشر از جمله حقوق زنان، برداشتن تمامی تحریمهای جهانی بر طالبان، واگذاری نهادهای دیپلوماتیک کشور در کشورهای جهان به طالبان و آزادسازی داراییهای منجمد شده افغانستان، از موارد کلیدی طرح موزاییک ملل متحد برای کشور است.