با افزایش موج اخراج مهاجران از پاکستان، شماری از خبرنگاران هشدار میدهند که در صورت بازگشت به افغانستان، با تهدیدهای جدی از سوی طالبان، از جمله بازداشت و آزار روبهرو خواهند شد.
آمارهای تازه از کمیسیون طالبان برای رسیدگی به چالشهای مهاجران نشان میدهد که در یک هفته گذشته، بیش از ۱۸ هزار مهاجر از پاکستان اخراج شدهاند؛ بهطور میانگین روزانه نزدیک به سه هزار تن. هرچند این رقم در پی تنشهای اخیر میان هند و پاکستان اندکی کاهش یافته، اما روند اخراج ادامه دارد.
گروههای آسیبپذیر بهویژه خبرنگاران، زنان و فعالان مدنی، بیشترین نگرانی را از بازگشت اجباری دارند؛ افرادی که پس از بازگشت طالبان به قدرت ناچار به ترک کشور شدهاند.
فهیمه زاهد دروازی، خبرنگار کشور مقیم اسلامآباد، میگوید: «در سال روان میلادی بازداشتها ادامه دارد و هیچ کشوری حمایت نمیکند، حتی سازمان ملل در اسلامآباد هیچ کارایی ندارد. خبرنگاران در اسلامآباد از نظر روانی و روحی در وضعیت دشواری قرار دارند.»
امید پویا، خبرنگار دیگری که در پاکستان بهسر میبرد، نیز وضعیت مشابهی را تجربه میکند. او میگوید با وجود تلاشهای بسیار، نه تنها هیچ حمایت مؤثری دریافت نکرده، بلکه خطر اخراج اجباری نیز همواره بر زندگیاش سایه انداخته است.
در ایران نیز خبرنگاران مهاجر شرایط مشابهی را گزارش میدهند. بسیاری از آنان میگویند که اگر به افغانستان بازگردند، با خطر جدی روبهرو خواهند شد. از سوی دیگر، بسیاری از پروندههای مهاجرتی این افراد در سفارتهای کشورهای سوم بیپیشرفت مانده و آنان همزمان با چالشهایی چون تمدید ویزا، نبود شغل، فشار اقتصادی و برخورد نامناسب از سوی کشور میزبان روبهرو هستند.
سمیه عطایی، خبرنگار ساکن ایران، میگوید: «در ایران هم وضعیت دشوار است؛ هیچ تضمینی برای امنیت ما در صورت بازگشت وجود ندارد. همزمان، نه روند مهاجرت پیش میرود، نه اجازه فعالیت داریم، نه شرایط زندگی مناسب است.»
سازمان حمایت از خبرنگاران با ابراز نگرانی نسبت به وضعیت خبرنگاران در کشورهای همسایه، اعلام کرده که در این زمینه با سازمان ملل و کشورهای پناهندهپذیر مکاتبه کرده است.
حامد عبیدی، مسئول این سازمان، میگوید: «ما به سازمان ملل و کشورهای مرتبط نامه فرستادهایم و در آن، مشکلات خبرنگاران افغان در این کشورها را توضیح دادهایم. همچنین پیشنهادهایی مشخص برای حل این وضعیت ارائه شده است.»
محمد طالبی محمدزی، فعال حقوق مهاجران، نیز تأکید میکند: «اقامت این افراد در کشورهای همسایه محدود است. باید با کشور میزبان مذاکره شود تا اقامت قانونی برای آنان فراهم گردد و مشکلشان از ریشه حل شود.»
در کنار خبرنگاران، فعالان حقوق بشر بهویژه زنان نیز درباره وضعیت خود در صورت اخراج اجباری از پاکستان و ایران ابراز نگرانی کردهاند. با وجود درخواست برخی نهادهای بینالمللی برای توقف روند اخراج، این روند همچنان با شدت ادامه دارد.