مرکز آزادی بیان در نشست سالانهاش که همزمان با روز جهانی آزادی مطبوعات در شهر تورنتوی کانادا برگزار شد، اعلام کرد که سال ۲۰۲۴ مرگبارترین سال برای خبرنگاران در پنج دهه گذشته بوده است.
براساس آمار این مرکز، در سال جاری میلادی دستکم ۱۲۴ خبرنگار در ۱۸ کشور جان خود را از دست دادهاند؛ آماری که نگرانکننده و بیسابقه توصیف شده است.
نشست امسال با حضور مسئولان نهادهای رسانهای کانادایی، استادان دانشگاههای تورنتو، جورج براون و سنیکا، شماری از خبرنگاران افغانستان و نمایندگان نهادهای بینالمللی حامی رسانهها برگزار شد.
تمرکز اصلی این گردهمایی، بررسی وضعیت آزادی بیان در افغانستان تحت حاکمیت طالبان و چالشهای روزنامهنگاری در جوامع دموکراتیک بود.
در بیانیهای که از سوی مرکز آزادی بیان منتشر شد، آمده است که این نشست شامل دو میز تخصصی با عنوانهای «حقیقت در عصر سرکوب» و «از سرخط تا سکوت؛ مبارزه برای ژورنالیزم در افغانستان» بوده است.
در این میزها، شخصیتهای رسانهای و دانشگاهی مانند جنیفر هالت، میشل شپرد، برنت جولی و لوکان وی به بررسی چالشهای روزنامهنگاران در شرایط سرکوبگر و فرصتهای حرفهای در جوامع آزاد پرداختند.
در این نشست باب ری، سفیر کانادا در ملل متحد، با ابراز نگرانی از وضعیت زنان در افغانستان، آن را مصداق «آپارتاید جنسیتی» خواند.
او در سخنرانیاش گفت: «صدای زنان افغانستان خاموش شده و به شدت سرکوب میشود. در جایی که زنان اجازه بیرون رفتن ندارند، حمایت مردان نیز کاهش مییابد و حتی برای رفتن به شفاخانه نیاز به همراهی مرد وجود دارد.»
باب ری با اشاره به محرومیت دختران افغانستان از آموزش پس از سن ۱۱ یا ۱۲ سالگی افزود: «این نوع سرکوب، شکلی تازه از تبعیض است که تنها به دلیل زن بودن اعمال میشود و باید آن را شکل خاصی از ظلم و بیعدالتی دانست که نیازمند مبارزهای جهانی است.»
در ادامه این نشست، نجیب اصیل، رئیس مرکز آزادی بیان، هشدار داد که وضعیت خبرنگاران در سراسر جهان، بهویژه در مناطق جنگی و حتی در کشورهای دموکراتیک، نگرانکننده است.
او گفت: «ژورنالیستان نه تنها در مناطق جنگی، بلکه در دموکراسیهای باثبات نیز از طریق حملات هدفمند بر اعتبارشان، تهدید میشوند.»
اصیل با اشاره به کشتهشدن یک فوتوژورنالیست ۲۵ ساله فلسطینی در غزه، خاطرنشان کرد که او تنها دو هفته پیش از مراسم ازدواجش، همراه با ۱۰ عضو خانوادهاش جان باخت.
او همچنین تأکید کرد که صنعت رسانه در افغانستان پس از بازگشت طالبان در ۱۵ اگست ۲۰۲۱، بهشدت آسیب دیده و اکنون زیر فشارهای شدید سیاسی و بحران مالی در حال فروپاشی است.
مرکز آزادی بیان در پایان از جامعه جهانی خواست تا توجه جدیتری به وضعیت روزنامهنگاران در کشورهای بحرانزده، بهویژه افغانستان و غزه داشته باشند.